Νοέμβριος 1949: Ο Μορφωτικός Σύλλογος Αίγινας "Ο Καποδίστριας" εν τη γενέσει του.



Μια από τις πρώτες σφραγίδες του Μορφωτικού Συλλόγου

   Κοινή παραδοχή πλέον ότι ο Μορφωτικός Σύλλογος Αίγινας "Ο Καποδίστριας" αποτελεί, σήμερα, το σημαντικότερο πολιτιστικό σωματείο του Νησιού και από πλευράς δράσης με το συνεχές και πολυσχιδές έργο του και από πλευράς ιστορικής, μιας και είναι ο πρώτος οργανωμένος φορέας πολιτισμού στο Νησί, προς τιμήν των εκάστοτε Διοικητικών του Συβουλίων. Δεν υποβαθμίζουμε, φυσικά, την πολύτιμη προσφορά και όλων των άλλων μεταγενέστερων παρόμοιων φορέων στην Αίγινα. Το μήνα αυτό, όμως, δεν πρέπει να παραλείπουμε, σε μνημόσυνο των ιδρυτικών του μελών, να θυμόμαστε ότι ο Μορφωτικός Σύλλογος έχει τα ... γενέθλιά του. Πριν 67 χρόνια, στον Κήρυκα της Αιγίνης διαβάζουμε, λοιπόν, τη σχετική είδηση:


" Η ΣΥΣΤΑΣΙΣ ΤΟΥ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ: Η αποφασισθείσα σύστασις «Μορφωτικού Συλλόγου διανοουμένων» μας χαροποιεί ιδιαιτέρως, διότι όπως εγράφομεν επί τη συμπληρώσει του Α’ έτους από της εκδόσεώς μας «συνιστά ανωτερότητα και επιβεβλημένον καθήκον των μορφωμένων να προσφέρουν την συμβολήν των, διά την καλλιτέρευσιν, την μελέτην και την ιστορίαν της πατρίδος των και των συμπατριωτών των, οίτινες έχουν ανάγκην των θησαυρισθέντων φώτων της». Ανεξαρτήτως όμως της υποχρεώσεως αυτής, η ίδρυσιθς τοιούτου Συλλόγου και η προσπάθεια των μελών του, θα δώση ώθησιν διά την επωφελή του διαθεσίμου χρόνου και των ενεργώς ενδιαφερομένων και των απλώς παρακολουθούντων το έργον του."  
 

   Ας ευχηθούμε στο Μορφωτικό Σύλλογο να τα "χιλιάσει" και στις διοικήσεις και στα μέλη του να έχουν πάντα κέφι και δύναμη να προσφέρουν. Ας είναι καλά όλα τα ιδρυτικά του μέλη ή αείμνηστα αν έχουν αποβιώσει.

Κήρυξ της Αιγίνης, Νοέμβριος 1949
(Τόμος 3ος μελέτης Νεκτ. Κουκούλη)

     Η σημερινή ειδική γραμματέας του Συλλόγου κ. Άννα Λεούση - Χαρτοφύλακα είχε την καλοσύνη να μας στείλει απόσπασμα των πρακτικών της πρώτης γενικής συνέλευσης, από παλιό βιβλίο αρχείου, στο οποίο φαίνονται με ευκρίνεια και ονομαστικά όλα τα ιδρυτικά μέλη. Για την ιστορία, πρέπει να αναφερθεί ότι πρώτος Πρόεδρος του Συλλόγου ήταν ο αείμνηστος εκπαιδευτικός Γεώργιος Αλυφαντής και ότι οι πρώτες συνεδριάσεις του Δ. Σ. γίνονταν στο φαρμακείο Παπαλεονάρδου. 
  

Απόσπασμα από το πρακτικό της ιδρυτικής Γενικής Συνέλευσης 

 

   Στο Σύλλογο, τέλος, με απόφαση του Δήμου είχε παραχωρηθεί ο χώρος του σημερινού Δημοτικού Θεάτρου, όπως φαίνεται και από σχετική εντοιχισμένη μαρμάρινη πλάκα.

Η Μονή Αγίας Τριάδας και ο Άγιος Νεκτάριος μέσα από σπάνιες ταχυδρομικές φωτογραφικές κάρτες

     Παγκόσμια γνωστή και αγαπημένη η ιερή μορφή του Αγίου Νεκταρίου. Ένας τρόπος έμμεσης διαρκούς έκφρασης σεβασμού στην αγιοσύνη του, αλλά και ενθυμηματικό μέσο, είναι οι φωτογραφικές αποτυπώσεις της Μονής Αγίας Τριάδας, του "σπιτιού" του, σε ταχυδρομικές κάρτες. Σήμερα με τη βελτίωση των ψηφιακών συσκευών αλλά και την εκλαΐκευσή τους, συναντά κανείς χιλιάδες φωτογραφικές αποτυπώσεις σε ιδιωτικά αρχεία αλλά και εμπορικές εκδόσεις, τις γνωστές μας "καρτ - ποστάλ". Οι ταχυδρομικές κάρτες ήταν πολύ διαδεδομένες, πριν παραγκωνιστούν από τα ψηφιακά μηνύματα πολυμέσων (MMS) και τις ιστοσελίδες κοινωνικής διαδικτύωσης (FACEBOOK κλπ). Όσο όμως προχωράμε προς τα πίσω στο χρόνο, τα τεχνικά μέσα δεν είναι προσβάσιμα στο ευρύ κοινό και οι φωτογραφικές αποτυπώσεις πολύ λιγότερες. Παράλληλα, αποτελούν και μέσο ιστορικό καθώς απεικονίζουν εικόνες άλλων εποχών, δίνοντας την ευκαιρία συγκρίσεων και έρευνας.
   Έτσι, η "ερευνητική σκαπάνη" συναντά αρκετές σπάνιες κάρτες. Πριν την αγιοποίηση του Αγίου Νεκταρίου, είναι σχεδόν ανύπαρκτες ή πολύ δυσεύρετες. Τιμώντας την εορτή του Αγίου, δημοσιεύονται μέσα από το αρχείο μου ορισμένες από αυτές, ασπρόμαυρες κυρίως, συναισθηματικά φορτισμένες χρονογέφυρες προς αλλοτινές εποχές. Υπάρχουν φυσικά και πολλές άλλες:

"Γυναικεία Μονή Αιγίνης" - Δεκαετία ΄30 - έκδοση Ιωάννη Χ. Σακκιώτη

   Η πρώτη εικόνα είναι πολύ σπάνια. Απεικονίζει την αρχική μορφή της "Γυναικείας Μονής"  (ανδρική ήταν τότε η Παναγία Χρυσολεόντισσα), τα πρώτα χρόνια μετά την κοίμηση του Αγίου, σχεδόν αγνώριστη, με πολύ λίγα οικοδομικά στοιχεία να παραπέμπουν στη σημερινή μορφή.
   Μετά την αγιοποίηση, αρχίζει η συχνότερη έκδοση φωτογραφικών απόψεων της Μονής αλλά και του χωριού του Κοντού, που δείχουν τις σταδιακές αλλαγές στο χώρο και στην περιοχή. Παρατίθενται χωρίς σχόλια και τα συμπεράσματα ή παρατηρήσεις δικές σας:

 

     Φυσικά, προς ικανοποίηση του θρησκευτικού συναισθήματος των πιστών επισκεπτών αρκετοί εκδότες προχώρησαν σε εντυπωσιακά "φωτομοντάζ" και φωτογραφίσεις εσωτερικών χώρων:

 Μετά τα μέσα της δεκαετίας '60, αρχίζουν να κυκλοφορούν και έγχρωμες ταχυδρομικές κάρτες. Από αυτές επέλεξα δύο. Η πρώτη απεικονίζει τα κυρίως κτίσματα της Μονής με αρκετές μορφές από το σήμερα. Η δεύτερη δείχνει μια πανοραμική άποψη, στην οποία διακρίνεται η έναρξη των εκσκαφών για τη δημιουργία του νέου μεγάλου Ναού:

   Στο τέλος αυτού του άρθρου και αφού συγχαρώ τον θεολόγο κ. Γεώργιο Μπήτρο για τις αξιόλογες δημοσιεύσεις που έκανε για τη γιορτή του Αγίου μας στο ιστολόγιό του "ΟΔΟΣ ΑΙΓΙΝΗΣ" και τον ευχαριστήσω για τη συνέπεια στην αναφορά του αρχείου μου ως πηγής του, όπου το χρησιμοποίησε, συμπληρωματικά δημοσιεύονται τρεις σημαντικότατες φωτογραφίες του Αγίου Νεκταρίου. Η πρώτη είναι πορτραίτο, φωτογραφία του στρατηγού Δ. Πετρίτη, που εκδόθηκε από τον Ιωάννη Σακκιώτη. Η δεύτερη και συγκλονιστική απεικονίζει τον Άγιο αμέσως μετά την Κοίμησή του (άγνωστης πηγής). Η τρίτη, που εντοπίστηκε στο Διαδίκτυο, απεικονίζει τον Άγιο σε νεαρή ηλικία (1889) κατά τη χειροτονία του στη θέση του επισκόπου Πενταπόλεως από τον πατριάρχη Αλεξανδρείας Σωφρόνιο:

 

Έρευνα - επιμέλεια κειμένου: Νεκτ. Κουκούλης