1914 - 1915: Ιστορικά στοιχεία για την τοπική Εκπαίδευση, με αφορμή ένα παλιό ενδεικτικό.

  Ένα σπάνιο παλιό ενδεικτικό μαθητή του "Δημοτικού Σχολείου Αρρένων Αιγίνης", που μας έστειλε μέλος της ομώνυμης με το παρόν ιστολόγιο διαδικτυακής ομάδας στο FACEBOOK, στέκεται αφορμή να πούμε μερικά στοιχεία για εκείνη τη σχολική χρονιά, συμβάλλοντας έτσι στην μελέτη της ιστορίας της τοπικής Εκπαίδευσης αλλά και στο χρονοτάξιδο του νου. Εκδόθηκε στις 22 Ιουνίου 1915 και ανήκε στον μαθητή Αναστάσιο Β. Βαλλή, ο οποίος:

"Διακούσας τα μαθήματα της Β' τάξεως του Σχολείου τούτου και εν τέλει του σχολικού έτους 1914 - 1915 εξετασθείς εις αυτά εκρίθη άξιος προαγωγής με βαθμόν "Αριστα έξ <6>". Η δε διαγωγή του εκρίθη κοσμιωτάτη. - Ο διδάσκαλος Αντώνιος Καρύδης - Ο Διευθυντής".

Αρχείο κ. Έλενας Βαλλή

   Σε μας έφτασε από το αρχείο της κόρης του κ. Έλενας Βαλλή. Αν και το ενδεικτικό είχε υπογράψει μόνο ο δάσκαλος του μαθητή, βρίσκουμε αφορμή να δημοσιεύσουμε την πλήρη σύνθεση του εκπαιδευτικού προσωπικού του Σχολείου για εκείνη τη σχολική χρονιά και όχι μόνο. Το Δημοτικό Σχολείο ή Δημοτική Σχολή Αρρένων Αιγίνης, λοιπόν, ως το 1922 στεγαζόταν σε ιδιωτικά οικήματα και κατόπιν εγκαταστάθηκε στο σχολικό κτήριο, που σήμερα είναι η παλιά πτέρυγα του 1ου Δημοτικού Σχολείου, που το διαδέχθηκε και υπηρεσιακά. Από το 1913 είχε προαχθεί σε "πεντατάξιον". Διευθυντής του από το 1899 ως και το 1916 ήταν ο γνωστός μας Αντώνιος Πελεκάνος και λοιποί δάσκαλοι οι Καρύδης Αντώνιος, Αιγινήτης στην καταγωγή, ο Λουκάς Καλπύρης, άγνωστης καταγωγής, και οι καταγόμενοι από την Τρίπολη Νικόλαος Γρηγορόπουλος και Μενέλαος Φιλανθίδης. Η έρευνά μας σε σχέση με τα πρόσωπα αυτά προχώρησε, όμως, λίγο πιο βαθιά. Ο τελευταίος ήταν και λογοτέχνης με πολλά διηγήματά του, δημοσιευμένα στο περιοδικό της εποχής ΝΕΟΛΟΓΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ.
   Όσο αφορά τον Αντώνιο Πελεκάνο, πολλαπλές οι αναφορές μας και άλλων ερευνητών, για την, πέραν της εκπαίδευσης,  συμβολή του στις πρώτες συστηματικές προσπάθειες διάσωσης των αρχαιοτήτων του Νησιού μας.

Αντώνιος Πελεκάνος

   Συνεχίζοντας την έρευνα, σχετικά με τον Αντώνιο Καρύδη, εντοπίσαμε στο ιστολόγιο του εκπαιδευτικού Αιγινήτικης καταγωγής Ιωάννη Λύρα, που ζει στη Βαλύρα Μεσσηνίας, ότι ήταν προπάππους του. Γεννήθηκε το 1857 και αποβίωσε το 1937 και είχε (μάλλον) νυμφευθεί τη  Μαρία Μιχ. Μούρτζη. Ήταν γόνος της οικογένειας του Περδικιώτη αγωνιστή του 1821 Γιωργάκη Καρύδη ή Τσελεπή.

Αντώνιος Γ. Καρύδης - Μαρία Μιχ. Μούρτζη

 

ΕΡΕΥΝΑ: Νεκτ. Γ. Κουκούλης
ΠΗΓΕΣ: Φωτ. Αρχείο Έλενας Βαλλή, Ιστολόγιο Γιάννη Λύρα [http://lyrasi.blogspot.gr], Ψηφ. Αρχείο Γερμ. Αρχ. Ινστιτούτου, αρχείο 1ου Δημ. Σχολείο, αρχείο Νεκτ Κουκούλη.

 

1888 - ΕΥΡΕΣΗ ΠΟΛΥΤΙΜΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΣΤΟΝ ΥΠΟΥΡΓΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

 

    Πάρα πολλές πληροφορίες από αρχεία και από εφημερίδες των τελών του 19ου αιώνα συντείνουν στο συμπέρασμα, σε σχέση με τις αρχαιότητες του Νησιού, ότι υπήρχαν πολλές και διάσπαρτες παντού στο Νησί και ότι ανθούσε η αρχαιοκαπηλία και το ξεπούλημα. Ορισμένες από αυτές τις πληροφορίες ήταν τόσο κραυγαλέες, ώστε άριχε να ευαισθητοποιείται και η κοινή γνώμη και το Κράτος. Δημιουργήθηκε έτσι ο θεσμός του "επιμελητού αρχαιοτήτων", που αρχικά ήταν άμμισθοι και κυρίως εκπαιδευτικοί. Προεξάρχουσα περίπτωση αυτή του δάσκαλου Αντωνίου Πελεκάνου, που του χρωστάμε πολλά.

 

εφημερίς ΑΙΩΝ - 29.1.1888

    Εδώ βρισκόμαστε στο 1888, στην αρχή του φαινομένου. Κατά τις κατασκευές στο λιμάνι, στα τέλη 1887, βρέθηκαν πολλά (το θέμα θα μας απασχολήσει και προσεχώς) πολύτιμα αντικείμενα. Όλα ή μέρος τους (αυτό δεν το γνωρίζουμε) παραδόθηκαν στον τότε Υπουργό Παιδείας. Χαρακτηριστικά είναι τα δημοσιεύματα της εφημερίδας της εποχής ΑΙΩΝ:   

 

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΑΙΩΝ - 26.1.1888

"Τὰ εὑρεθέντα πρό τινος ἐν τῇ παραλίᾳ τῆς Αἰγίνης ἀρχαῖα νομίσματα, περὶ ὧν ἐγράφη,
ἀπεστάλησαν ὑπὸ τοῦ δημάρχου εἰς Ἀθήνας καὶ παρελήφθησαν ὑπὸ τοῦ ὑπουργοῦ τῆς Παιδείας."

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΑΙΩΝ - 29.1.1888
"Ὁ νομάρχης παρέδωκε χθὲς τῷ ὑπουργῷ τῆς Παιδείας τὰ ὑπὸ τοῦ Δημάρχου Αἰγίνης ἀποσταλέντα αὐτῷ ἀρχαῖα κειμήλια, ἅτινα, ὡς γνωστόν, εὑρέθησαν ἐν τῇ θαλάσσῃ οὐχὶ ἐν βαθεῖ, ἀλλ’ εἰς ρηχὰ ὕδατα πλησίον τῆς ἀκτῆς. Τὰ εὑρεθέντα πολύτιμα ἀρχαῖα, παραδοθέντα ἐντὸς ἐνσφραγίστου δέματος, συνίστανται ἐκ χρυσοῦ ἐνωτίου, δύο χρυσῶν δακτυλιδίων, μιᾶς χρυσῆς πόρπης, τριῶν χρυσῶν καὶ δύο ἀργυρῶν νομισμάτων Ἀλεξάνδρου τοῦ Μεγάλου. Ὁ κ. Δήμαρχος ἐλπίζει καὶ ἄλλα τοιαῦτα νὰ ἀποστείλῃ ἐντὸς μικροῦ."

ΕΡΕΥΝΑ: Νεκτ. Γ. Κουκούλης


 

Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΑΚΤΟΠΛΟΪΑΣ ΣΕ ΣΑΡΩΝΙΚΟ ΚΑΙ ΑΡΓΟΛΙΚΟ ΚΟΛΠΟΥΣ, ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 20ου ΑΙΩΝΑ [ενημερώθηκε]

   Στα τέλη 19ου και τις αρχές του 19ου αιώνα κίνηση επιβατικού κοινού και εύπορων περιηγητών προς τα εγγύς του Πειραιά νησιά του Σαρωνικού και τον Αργολικό κόλπο δημιουργεί νέα επιχειρηματικά εφοπλιστικά ενδιαφέροντα. Στις εφημερίδες της εποχής ΕΜΠΡΟΣ και ΣΚΡΙΠ βρίσκουμε δυο από τις αρχικές δημοσιεύσεις για τα: "ΥΔΡΑ" του Ι. Λεούση και "ΑΣΤΗΡ" του Στ. Παπαλεονάρδου. Ας τις απολαύσουμε: 

Εφημερίδα ΣΚΡΙΠ - 1901

"ΑΡΓΟΛΙΚΗ ΑΤΜΟΠΛΟΪΑ Ι. Ε. ΛΕΟΥΣΗ ΚΑΙ Σας
 Το νεότευκτον, πολυτελέστατον και απαστράπτον εκ καθαριότητος ατμόπλοιον "Ύδρα" αναχωρεί εκ Πειραιώς εκάστην Κυριακήν, Τετάρτην και Παρασκευήν περί ώραν 7 π.μ. δι' Αίγιναν, Μέθανα (το θέρος), Πόρον, Ύδραν, Ερμιόνην, Σπέτσαις, Λεωνίδιον, Άστρος και Ναύπλιον, επιστρέφον διά των ιδίων λιμένων την επομένη της αναχωρήσεώς του. Πρακτορείον εν Πειραιεί εις την πλατείαν Καραϊσκάκη, εν Αθήναις εις το υποπρακτορείον Κουρτζή παρά των εν τη πλατεία Ομονοίας σταθμώ του σιδηροδρόμου Πειραιώς - Αθηνών."

Εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ - Μάιος 1899

"ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΤΜΟΠΛΟΪΑ Σ. ΠΑΠΑΛΕΟΝΑΡΔΟΥ - ΤΟ ΑΤΜΟΠΛΟΙΟΝ "ΑΣΤΗΡ"
Θαλαμηγόν πρώτης τάξεως κατέστησεν ο μεγαλέμπορος κ. Σ. Παπαλεονάρδος το ιδιόκτητον ατμόπλοιόν του "Αστήρ" το όποίον επαναλαμβάνει τους διακοπέντας πλόας του από της προσεχούς Κυριακής μεταξύ Πειραιώς - Ναυπλίου και των προσεγγίσεων εις Αίγιναν, Μέθανα, Πόρον, Ύδραν, Σπέτσας, Χέλιον, Λεωνίδιον και Άστρος. Διά των εκτελεσθεισών υπό του μηχανοποιείου Σ. Περάκη μεταρρυθμίσεων κατέστη ο "Αστήρ" τέλειον θαλαμηγόν, περιλαμβάνον 65 κλίνας εν τη α΄και β' θέσει και αποκτήσαν δεύτερον κατάστρωμα κατά μήκος σχεδόν ολοκλήρου του σκάφους προς αναπαυτικωτάτην διαμονήν των επιβατών των θέσεων μηδέ της τρίτης εξαιρουμεώνων. Το ούτω ανασκευασθέν επί το αριστοκρατικώτερον ατμόπλοιον "Αστήρ" εκανόνισε τα των γευμάτων και των 

ΠΗΓΗ: MLP BLOG

προσφερομώνων ποτών και αναψυκτικών επί το δημοκταρικώτερον με τιμάς προσιτάς εις παν βαλάντιον. Ο "Αστήρ" θα διανύη τακτικώς 12 μίλια καθ' ώραν. Η ταχύτης δ' αύτη προστιθεμένη εις τας ανακαινίσεις και ευκολίας τας οποίας δι' αδράς δαπάνης ο ιδιοκτήτης του ατμοπλοίου επήνεγκεν επ' αυτού θα καταστήσωσι τον "Αστέρα" ακαταγώνιστον εν τη γραμμή Πειραιώς - Ναυπλίου. ... Εισιτήρια εκδίδονται εν Αθήναις εντός του περιβόλου του Χρηματιστηρίου (γραφείον Χρ. Κανδρή) και εν Πειραιεί εν τω Πρακτορείω κειμένω εις την Λεωφόρον Μακράς Στοάς παρά την Προκυμαίαν."


Διαφημίσεις της ΑΡΓΟΛΙΚΗΣ ΑΚΤΟΠΟΛΟΪΑΣ εντοπίσαμε στη συνεχιζόμενη έρευνά μας και στην εφημερίδα ΕΣΠΕΡΙΝΗ, τον Ιούνιο του 1907.

ΕΡΕΥΝΑ: Νεκτ. Γ. Κουκούλης