1950 - 2016: Εξήντα έξι χρόνια ζωής έκλεισε το Δημοτικό Στάδιο Αίγινας.

   Με ενθουσιασμό υποδέχθηκε η τοπική κοινωνία, το καλοκαίρι του 1950, την πρώτη μίσθωση του Χώρου, που σήμερα βρίσκεται το Δημοτικό Στάδιο, στο "Σαρωνικό". Εξ ίσου επαινετικά και τα σχόλια του τοπικού τύπου. Ας απολαύσουμε αυτούσιο το σχετικό άρθρο του "Κήρυκος της Αιγίνης". Παράλληλα, ας δούμε πώς ήταν πρόπολεμικά ο Χώρος, που βρισκόταν μεταξύ του δασυλλίου "Πευκάκια" και της συνοικίας "Νεάπολις", μέσα από επεξεργασία προπολεμικών φωτογραφιών:

  " ΤΟ ΣΤΑΔΙΟΝ ΤΗΣ ΑΙΓΙΝΗΣ
   Με εξαιρετικήν ευχαρίστησιν πληροφορούμεθα από την «Αίγιναν» (σ.σ. τοπική εφημερίδα του Νίκου Ζωγράφου) ότι απεφασίσθη η δεκαετής προς τον «Σαρωνικόν» μίσθωσις του προ των φυλακών γηπέδου διά να χρησιμοποιηθή προς ανέγερσιν σταδίου διά την χρήσιν των σχολείων και των ομοειδών προς τον Σαρωνικόν σωματείων της Αιγίνης.   Το πράγμα είναι εξαιρετικής σημασίας διότι εάν υπάρχη το Γυμναστήριον θα έχουν οι νέοι της Αιγίνης τον χώρον και τα μέσα να ασχολούνται με τον αθλητισμόν ο οποίος, όπως και άλλοτε εγράψαμε  «σώμα ανδρίζει και ψυχήν», ήτοι δημιουργεί άνδρας κατά τε το σώμα και την ψυχήν. Και όχι μόνον άνδρας δημιουργεί ο αθλητισμός, αλλά άνδρας υγιείς και με φρόνημα άφοβον και ακμαίον. Εάν οι προπάτορές μας έφθασαν εις σημείον σωματικής ρώμης και πνευματικής σοφίας το οποίον θαυμάζουν και προσπαθούν να φθάσουν οι σημερινοί άνθρωποι, τούτο οφείλεται εις το ότι αθλούντο.
  

Δεν αρκεί όμως η παραχώρησις του χώρου διά την ανέγερσιν του σταδίου. Χρειάζονται και τα υλικά μέσα διά την ανοικοδόμησίν του και τον πλουτισμόν του με τ’ αναγκαιούντα όργανα. Είμεθα βέβαιοι  ότι ανεξαρτήτως των ενεργειών τα οποίας θα καταβάλουν οι δυνάμενοι όπως επιτευχθή και η χορήγησις των χρημάτων εκείνων που απαιτούνται για την ανέγερσιν του σταδίου, θα ευρεθούν και οι δυνάμενοι να διαθέσουν τα χρήματα εκείνα που απαιτούνται διά την ταχυτέραν έναρξιν και συν τω χρόνω συμπλήρωσιν των έργων. Εις αυτούς απευθύναμεν την σύστασιν, όπως εάν ενδιαφέρωνται, ώστε η νέα γενεά που θα μας διαδεχθή να είναι διανοητικώς υγιής και απηλλαγμένη των σημερινών κηρυγμάτων τα οποία ευρίσκουν έδαφος στους διανοητικώς ηλαττωμένους ανθρώπους, πρέπει να ενισχύουν τον αθλητισμόν διότι «νους υγιής εν σώματι υγιή».
  Πάντως η γενομένη αρχή είναι κάτι πλέον του ημίσεως δι’ ο και παρακαλούμεν όλους τους προς τούτο κοπιάσαντας και τον κ. Α. Καρακατσάνην και την Διοίκησιν του «Σαρωνικού» η οποία εφάνη αξία της τοιαύτης παραχωρήσεως και πάντα άλλον τον οποίον δεν γνωρίζομεν, να δεχθούν τα συγχαρητήριά μας και ας είναι βέβαιοι ότι είναι άξιοι της ευγνωμοσύνης όχι μόνον των νέων οι οποίοι θα ευρίσκουν τα μέσα ν’ αθλούνται αλλά και ημών των μεγάλων οι οποίοι με αγωνίαν παρακολουθούμεν εις ποίους θα παραδώσωμεν τον ένδοξον και ιστορικόν τούτον τόπον που έχει την υψίστην τιμήν να έχει εκθρέψη και να κρατή τους τάφους τοιούτων προγόνων, των οποίων άξιοι θέλομεν να είναι οι νέοι που θα μας διαδεχθούν. "

ΠΗΓΕΣ: Κήρυξ της Αιγίνης, Φωτογραφικό αρχείο Ε.Λ.Ι.Α., αρχείο Νεκτ. Κουκούλη            
Έρευνα - επεξεργασία: Νεκτ. Γ. Κουκούλης

1843: Η κληρονομιά του πεθερού και το σπίτι στο λιμάνι [ΕΝΗΜΕΡΩΘΗΚΕ - UPD]

  

   Διαβάζοντας για μια ακόμα φορά τον τρίτο τόμο της Γωγώς Κουλικούρδη, πρόσεξα μια αναφορά σε ένα σπίτι της περιοχής του λιμανιού, που κατά την εκτίμησή της βρισκόταν μεταξύ του παλιού Δημαρχείου και της Παναγίτσας. Ανατρέχοντας στα αρχεία, βρήκα στην εφημερίδα ΑΙΩΝ της 5ης Ιουνίου 1843, λοιπόν, αναγγελία δικαιωμάτων εκ μέρους της "αγραμμάτου" Αικατερίνης Γεωργαντά, για λογαριασμό του γιου της,  επί περιουσιακών στοιχείων που ανήκαν στον πεθερό της και εκτίθεται προς πώληση από τον "ανδράδελφό" της, που σύμφωνα με την έρευνα της αείμνηστης Γωγώς Κουλικούρδη για τους Αιγινήτες αγωνιστές του 1821, που εκδόθηκε στο βιβλίο ΑΙΓΙΝΑ ΙΙ (σελ. 286), ονομαζόταν Αναγνώστης Καλλιοντζής ή Λαδάς. Όπως διαπιστώθηκε από την έρευνά της στα ΓΑΚ, ήταν αγωνιστής που "ουχί μόνον παρευρέθη εις μάχας" ο ίδιος αλλά "μεθ' αρκετών στρατιωτών πληρωμένων εξ ιδίων του", έφερε το βαθμό του αξιωματικού Ζ' και είχε λάβει χάλκινο αριστείο. Ο Αναγνώστης απεβίωσε το 1846 και όπως διαπιστώνεται, παρά το ηρωικό του παρελθόν, δεν απέφυγε τελικά και αυτός την "κολώνια" των κληρονομικών διαφορών, που "κρατάει χρόνια". Ποιος ξέρει, τι να απέγινε με τη διαφιλονικούμενη κληρονομιά. Εμείς ας απολαύσουμε το κείμενο, που έχει και την κοινωνική αλλά (σύμφωνα με την έρευνα) και την ιστορική του σημασία:

"Ο Αναγνώστης Καλιοντζής, κάτοικος Αιγίνης, ανδράδελφός μου μανθάνω, ότι εξέθεσεν εις δημοπρασίαν τα εν Αιγίνη κτήματα του πεθερού μου Γεωργάκη Καλιοντζή, συνιστάμενα εις μίαν οικίαν εν τω λιμένι και έναν αγρόν εις την θέσιν Βάρδια. Επειδή δε και εκ μέρους του τέκνου μου έχω επ’ αυτών κληρονομικά δικαιώματα, ειδοποιώ τον όστις έχει σκοπόν να τα αγοράση, ότι θέλει γενή κύριος διαφιλονικουμένων μετ’ εμού κτημάτων. Εν Αιγίνη την 1 Ιουνίου 1843 - Διά την αγράμματον Αικατερίνην Γεωργαντά ο πληρεξούσιος αυτής δικηγόρος - Κ. ΡΑΜΦΟΣ"

Έρευνα: Νεκτ. Κουκούλης
Πηγές: Εφημερίς ΑΙΩΝ, Γωγώς Κουλικούρδη - ΑΙΓΙΝΑ ΙΙ & ΙΙΙ

ΠΑΣΧΑ 1950 - ΑΓΙΑΣΜΟΣ ΕΝ ΠΛΩ ΓΙΑ ΤΟ ΠΛΟΙΟ "ΚΑΛΑΜΑΡΑ"

' '  Την επέτειον της Ζωοδόχου Πηγής το ριζικώς ανακαινισθέν ατμόπλοιον "Καλαμάρα" παρέλαβεν όσους εκ των Αιγινητών ήθελαν, με μικρόν εισιτήριον, δι' ημερησίαν εκδρομήν εις Πόρον. Κατά τον πλουν ετελέσθη αγιασμός από τον εφημέριον κ. Δημ. Λυκούρην επ' ευκαιρία της αγοράς του ημίσεως σκάφους από Αιγινήτας. Καθηγιάσθη ούτω και κατά τους ναυτικούς χριστιανικούς κανόνας η κατά το ήμισυ Αιγινητοποίησις του πλοίου, η δε Δις Μ. Μαργαρώνη απήγγειλεν ωραία ποιήματα στο πλήρωμα και τους επιβαίνοντας.
Το "Καλαμάρα" μετά τον ανακαινισμόν του συναγωνίζεται επαξίως την "Νεράιδα" εις ταχύτητα και η προθυμία όμως και η περιποίησις την οποίαν δεικνύει το πλήρωμα στους επιβάτας είναι αξιέπαινος. Αξίζει κάθε υποστήριξις διότι και το νησί μας εξυπηρετεί και ανήκει εις Αιγινήτας.
Μ.Θ.Λ. (Μητσάκης Θεοδώρου Λόρέντζος)
Σημείωμα σύνταξης "Κήρυκα": Συγχαρητήρια στος συμπατριώτας διά την πρωτοβουλίαν των. Ευχόμεθα ν' αποκτήση το νησί μας εξ ολοκλήρου Αιγινήτικο πλοίον, το οποίον και να ονομασθή "Αίγινα". ' ' 

ΠΗΓΗ: Περιοδικό "Κήρυξ της Αιγίνης" (3ος τόμος επανέκδοσης με επιμέλεια Νεκτ. Κουκούλη)

1914 - 1915: Ιστορικά στοιχεία για την τοπική Εκπαίδευση, με αφορμή ένα παλιό ενδεικτικό.

  Ένα σπάνιο παλιό ενδεικτικό μαθητή του "Δημοτικού Σχολείου Αρρένων Αιγίνης", που μας έστειλε μέλος της ομώνυμης με το παρόν ιστολόγιο διαδικτυακής ομάδας στο FACEBOOK, στέκεται αφορμή να πούμε μερικά στοιχεία για εκείνη τη σχολική χρονιά, συμβάλλοντας έτσι στην μελέτη της ιστορίας της τοπικής Εκπαίδευσης αλλά και στο χρονοτάξιδο του νου. Εκδόθηκε στις 22 Ιουνίου 1915 και ανήκε στον μαθητή Αναστάσιο Β. Βαλλή, ο οποίος:

"Διακούσας τα μαθήματα της Β' τάξεως του Σχολείου τούτου και εν τέλει του σχολικού έτους 1914 - 1915 εξετασθείς εις αυτά εκρίθη άξιος προαγωγής με βαθμόν "Αριστα έξ <6>". Η δε διαγωγή του εκρίθη κοσμιωτάτη. - Ο διδάσκαλος Αντώνιος Καρύδης - Ο Διευθυντής".

Αρχείο κ. Έλενας Βαλλή

   Σε μας έφτασε από το αρχείο της κόρης του κ. Έλενας Βαλλή. Αν και το ενδεικτικό είχε υπογράψει μόνο ο δάσκαλος του μαθητή, βρίσκουμε αφορμή να δημοσιεύσουμε την πλήρη σύνθεση του εκπαιδευτικού προσωπικού του Σχολείου για εκείνη τη σχολική χρονιά και όχι μόνο. Το Δημοτικό Σχολείο ή Δημοτική Σχολή Αρρένων Αιγίνης, λοιπόν, ως το 1922 στεγαζόταν σε ιδιωτικά οικήματα και κατόπιν εγκαταστάθηκε στο σχολικό κτήριο, που σήμερα είναι η παλιά πτέρυγα του 1ου Δημοτικού Σχολείου, που το διαδέχθηκε και υπηρεσιακά. Από το 1913 είχε προαχθεί σε "πεντατάξιον". Διευθυντής του από το 1899 ως και το 1916 ήταν ο γνωστός μας Αντώνιος Πελεκάνος και λοιποί δάσκαλοι οι Καρύδης Αντώνιος, Αιγινήτης στην καταγωγή, ο Λουκάς Καλπύρης, άγνωστης καταγωγής, και οι καταγόμενοι από την Τρίπολη Νικόλαος Γρηγορόπουλος και Μενέλαος Φιλανθίδης. Η έρευνά μας σε σχέση με τα πρόσωπα αυτά προχώρησε, όμως, λίγο πιο βαθιά. Ο τελευταίος ήταν και λογοτέχνης με πολλά διηγήματά του, δημοσιευμένα στο περιοδικό της εποχής ΝΕΟΛΟΓΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ.
   Όσο αφορά τον Αντώνιο Πελεκάνο, πολλαπλές οι αναφορές μας και άλλων ερευνητών, για την, πέραν της εκπαίδευσης,  συμβολή του στις πρώτες συστηματικές προσπάθειες διάσωσης των αρχαιοτήτων του Νησιού μας.

Αντώνιος Πελεκάνος

   Συνεχίζοντας την έρευνα, σχετικά με τον Αντώνιο Καρύδη, εντοπίσαμε στο ιστολόγιο του εκπαιδευτικού Αιγινήτικης καταγωγής Ιωάννη Λύρα, που ζει στη Βαλύρα Μεσσηνίας, ότι ήταν προπάππους του. Γεννήθηκε το 1857 και αποβίωσε το 1937 και είχε (μάλλον) νυμφευθεί τη  Μαρία Μιχ. Μούρτζη. Ήταν γόνος της οικογένειας του Περδικιώτη αγωνιστή του 1821 Γιωργάκη Καρύδη ή Τσελεπή.

Αντώνιος Γ. Καρύδης - Μαρία Μιχ. Μούρτζη

 

ΕΡΕΥΝΑ: Νεκτ. Γ. Κουκούλης
ΠΗΓΕΣ: Φωτ. Αρχείο Έλενας Βαλλή, Ιστολόγιο Γιάννη Λύρα [http://lyrasi.blogspot.gr], Ψηφ. Αρχείο Γερμ. Αρχ. Ινστιτούτου, αρχείο 1ου Δημ. Σχολείο, αρχείο Νεκτ Κουκούλη.

 

1888 - ΕΥΡΕΣΗ ΠΟΛΥΤΙΜΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΣΤΟΝ ΥΠΟΥΡΓΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

 

    Πάρα πολλές πληροφορίες από αρχεία και από εφημερίδες των τελών του 19ου αιώνα συντείνουν στο συμπέρασμα, σε σχέση με τις αρχαιότητες του Νησιού, ότι υπήρχαν πολλές και διάσπαρτες παντού στο Νησί και ότι ανθούσε η αρχαιοκαπηλία και το ξεπούλημα. Ορισμένες από αυτές τις πληροφορίες ήταν τόσο κραυγαλέες, ώστε άριχε να ευαισθητοποιείται και η κοινή γνώμη και το Κράτος. Δημιουργήθηκε έτσι ο θεσμός του "επιμελητού αρχαιοτήτων", που αρχικά ήταν άμμισθοι και κυρίως εκπαιδευτικοί. Προεξάρχουσα περίπτωση αυτή του δάσκαλου Αντωνίου Πελεκάνου, που του χρωστάμε πολλά.

 

εφημερίς ΑΙΩΝ - 29.1.1888

    Εδώ βρισκόμαστε στο 1888, στην αρχή του φαινομένου. Κατά τις κατασκευές στο λιμάνι, στα τέλη 1887, βρέθηκαν πολλά (το θέμα θα μας απασχολήσει και προσεχώς) πολύτιμα αντικείμενα. Όλα ή μέρος τους (αυτό δεν το γνωρίζουμε) παραδόθηκαν στον τότε Υπουργό Παιδείας. Χαρακτηριστικά είναι τα δημοσιεύματα της εφημερίδας της εποχής ΑΙΩΝ:   

 

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΑΙΩΝ - 26.1.1888

"Τὰ εὑρεθέντα πρό τινος ἐν τῇ παραλίᾳ τῆς Αἰγίνης ἀρχαῖα νομίσματα, περὶ ὧν ἐγράφη,
ἀπεστάλησαν ὑπὸ τοῦ δημάρχου εἰς Ἀθήνας καὶ παρελήφθησαν ὑπὸ τοῦ ὑπουργοῦ τῆς Παιδείας."

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΑΙΩΝ - 29.1.1888
"Ὁ νομάρχης παρέδωκε χθὲς τῷ ὑπουργῷ τῆς Παιδείας τὰ ὑπὸ τοῦ Δημάρχου Αἰγίνης ἀποσταλέντα αὐτῷ ἀρχαῖα κειμήλια, ἅτινα, ὡς γνωστόν, εὑρέθησαν ἐν τῇ θαλάσσῃ οὐχὶ ἐν βαθεῖ, ἀλλ’ εἰς ρηχὰ ὕδατα πλησίον τῆς ἀκτῆς. Τὰ εὑρεθέντα πολύτιμα ἀρχαῖα, παραδοθέντα ἐντὸς ἐνσφραγίστου δέματος, συνίστανται ἐκ χρυσοῦ ἐνωτίου, δύο χρυσῶν δακτυλιδίων, μιᾶς χρυσῆς πόρπης, τριῶν χρυσῶν καὶ δύο ἀργυρῶν νομισμάτων Ἀλεξάνδρου τοῦ Μεγάλου. Ὁ κ. Δήμαρχος ἐλπίζει καὶ ἄλλα τοιαῦτα νὰ ἀποστείλῃ ἐντὸς μικροῦ."

ΕΡΕΥΝΑ: Νεκτ. Γ. Κουκούλης


 

Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΑΚΤΟΠΛΟΪΑΣ ΣΕ ΣΑΡΩΝΙΚΟ ΚΑΙ ΑΡΓΟΛΙΚΟ ΚΟΛΠΟΥΣ, ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 20ου ΑΙΩΝΑ [ενημερώθηκε]

   Στα τέλη 19ου και τις αρχές του 19ου αιώνα κίνηση επιβατικού κοινού και εύπορων περιηγητών προς τα εγγύς του Πειραιά νησιά του Σαρωνικού και τον Αργολικό κόλπο δημιουργεί νέα επιχειρηματικά εφοπλιστικά ενδιαφέροντα. Στις εφημερίδες της εποχής ΕΜΠΡΟΣ και ΣΚΡΙΠ βρίσκουμε δυο από τις αρχικές δημοσιεύσεις για τα: "ΥΔΡΑ" του Ι. Λεούση και "ΑΣΤΗΡ" του Στ. Παπαλεονάρδου. Ας τις απολαύσουμε: 

Εφημερίδα ΣΚΡΙΠ - 1901

"ΑΡΓΟΛΙΚΗ ΑΤΜΟΠΛΟΪΑ Ι. Ε. ΛΕΟΥΣΗ ΚΑΙ Σας
 Το νεότευκτον, πολυτελέστατον και απαστράπτον εκ καθαριότητος ατμόπλοιον "Ύδρα" αναχωρεί εκ Πειραιώς εκάστην Κυριακήν, Τετάρτην και Παρασκευήν περί ώραν 7 π.μ. δι' Αίγιναν, Μέθανα (το θέρος), Πόρον, Ύδραν, Ερμιόνην, Σπέτσαις, Λεωνίδιον, Άστρος και Ναύπλιον, επιστρέφον διά των ιδίων λιμένων την επομένη της αναχωρήσεώς του. Πρακτορείον εν Πειραιεί εις την πλατείαν Καραϊσκάκη, εν Αθήναις εις το υποπρακτορείον Κουρτζή παρά των εν τη πλατεία Ομονοίας σταθμώ του σιδηροδρόμου Πειραιώς - Αθηνών."

Εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ - Μάιος 1899

"ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΤΜΟΠΛΟΪΑ Σ. ΠΑΠΑΛΕΟΝΑΡΔΟΥ - ΤΟ ΑΤΜΟΠΛΟΙΟΝ "ΑΣΤΗΡ"
Θαλαμηγόν πρώτης τάξεως κατέστησεν ο μεγαλέμπορος κ. Σ. Παπαλεονάρδος το ιδιόκτητον ατμόπλοιόν του "Αστήρ" το όποίον επαναλαμβάνει τους διακοπέντας πλόας του από της προσεχούς Κυριακής μεταξύ Πειραιώς - Ναυπλίου και των προσεγγίσεων εις Αίγιναν, Μέθανα, Πόρον, Ύδραν, Σπέτσας, Χέλιον, Λεωνίδιον και Άστρος. Διά των εκτελεσθεισών υπό του μηχανοποιείου Σ. Περάκη μεταρρυθμίσεων κατέστη ο "Αστήρ" τέλειον θαλαμηγόν, περιλαμβάνον 65 κλίνας εν τη α΄και β' θέσει και αποκτήσαν δεύτερον κατάστρωμα κατά μήκος σχεδόν ολοκλήρου του σκάφους προς αναπαυτικωτάτην διαμονήν των επιβατών των θέσεων μηδέ της τρίτης εξαιρουμεώνων. Το ούτω ανασκευασθέν επί το αριστοκρατικώτερον ατμόπλοιον "Αστήρ" εκανόνισε τα των γευμάτων και των 

ΠΗΓΗ: MLP BLOG

προσφερομώνων ποτών και αναψυκτικών επί το δημοκταρικώτερον με τιμάς προσιτάς εις παν βαλάντιον. Ο "Αστήρ" θα διανύη τακτικώς 12 μίλια καθ' ώραν. Η ταχύτης δ' αύτη προστιθεμένη εις τας ανακαινίσεις και ευκολίας τας οποίας δι' αδράς δαπάνης ο ιδιοκτήτης του ατμοπλοίου επήνεγκεν επ' αυτού θα καταστήσωσι τον "Αστέρα" ακαταγώνιστον εν τη γραμμή Πειραιώς - Ναυπλίου. ... Εισιτήρια εκδίδονται εν Αθήναις εντός του περιβόλου του Χρηματιστηρίου (γραφείον Χρ. Κανδρή) και εν Πειραιεί εν τω Πρακτορείω κειμένω εις την Λεωφόρον Μακράς Στοάς παρά την Προκυμαίαν."


Διαφημίσεις της ΑΡΓΟΛΙΚΗΣ ΑΚΤΟΠΟΛΟΪΑΣ εντοπίσαμε στη συνεχιζόμενη έρευνά μας και στην εφημερίδα ΕΣΠΕΡΙΝΗ, τον Ιούνιο του 1907.

ΕΡΕΥΝΑ: Νεκτ. Γ. Κουκούλης

1938: Ο Φίλιππος Δραγούμης γράφει από την Αίγινα προς το Μανόλη Τριανταφυλλίδη

   H Νεοελληνική Γραμματική αποτελεί ένα έργο - σταθμό του Μανόλη Τριανταφυλλίδη για τη γλώσσα μας. Πριν την έκδοσή της το 1941, στο στάδιο της προεργασίας και προετοιμασίας, το 1939 o συγγραφέας ολοκληρώνει την "ιστορική εισαγωγή" της.
   Είναι πολύ καλός φίλος με το Φίλιππο Δραγούμη, έχοντας διαμείνει και στην Αίγινα. Τον Ιούνιο του 1938, ο Δραγούμης θεωρεί σημαντικό να διατυπώσει τη γνώμη του και υποδείξεις προς το Φίλο του. Το σημαντικό αυτό ντοκουμέντο βρίσκουμε στη Συλλογή Τριανταφυλλίδη, ψηφιοποιημένη στην "Ψηφιοθήκη" του Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης (Α.Π.Θ.). Το ότι γράφτηκε στην Αίγινα, πράγμα λίγο γνωστό, αποτελεί μέρος της τοπικής μας ιστορίας. Ακολουθεί δακτυλογραφημένη και σε πρωτότυπο η επιστολή αυτή:

 

 

Μανόλης Τριανταφυλλίδης

Φίλιππος Στ. Δραγούμης

 





ΕΡΕΥΝΑ: Νεκτ. Κουκούλης
ΠΗΓΕΣ: Ίδρυμα Μ. Τριανταφυλλίδη, Ψηφιοθήκη Α.Π.Θ., Εφημερίδα ΟΔΟΣ Καστοριάς (φωτ. Φ. Δραγούμη), Μ.Ι.Ε.Τ. - Ε.Λ.Ι.Α. (φωτ. Τριανταφυλλίδη)