ΣΠΟΓΓΑΛΙΕΙΑ - ΤΕΛΗ 19ου ΑΙΩΝΑ: Οι προγονικές μνήμες των χαμένων Αιγινητών μέσα από ένα βιβλίο.

 

 
   Μεγάλη η σπογγαλιευτική δραστηριότητα της Αίγινας, από το 18ο ως τα μέσα του 19ου αιώνα. Τα αιγινήτικα σφουγγαράδικα κυριαρχούσαν ως τα παράλια της Βεγγάζης, ειδικά στα τέλη του 18ου αιώνα. σε συνδυασμό και με τα προβλήματα που αντιμετώπιζαν οι σφουγγαράδες της Δωδεκανήσου, σε σχέση με τα δικαιώματα αλιείας σε ορισμένες περιοχές, λόγω της Τουρικής των Διοίκησης. Σχετικό και το προγενέστερο άρθρο μας "Ο ΑΡΓΟΣΑΡΩΝΙΚΟΣ ΚΑΙ ΤΟ "ΣΠΟΓΓΑΛΙΕΥΤΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ", ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 20ου ΑΙΩΝΑ" (http://aeginallote.blogspot.gr/2016/03/20.html). Το "σπογγαλιευτικό ζήτημα" κυριαρχούσε στην πολιτική σκηνή ως τις αρχές του 20ού αιώνα. Κύριες αιτίες η υπεραλίευση αλλά και ο πολλαπλασιασμός των ναυτικών ατυχημάτων λόγω της χρήσης του σκάφανδρου. Σύμφωνα με τις πηγές στα "πουγγιά" των αιγινητών εμπόρων, μόνο κατά τη διετία 1902 - 1903, μπήκαν τουλάχιστον δύο εκατομμύρια χρυσά φράγκα! Το τίμημα όμως για αρκετές οικογένειες συμπατριωτών μας ήταν βαρύ, μιας και μέλη των είτε "χτυπήθηκαν" από τη νόσο των δυτών είτε (και το χειρότερο) χάθηκαν για πάντα από αυτήν, στον σκληρό αγώνα της επιβίωσης. Αφορμή γι' αυτό το άρθρο στάθηκε μια αφιέρωση γραμμένη στα πρώτα φύλλα ενός παλιού λογοτεχνικού βιβλίου στα 1971,  από τον Παναγή Μπήτρο για τους χαμένους "στα νερά της Μπαρμπαριάς" προγόνους του. Πρόκειται για το βιβλίο "ΣΠΟΓΓΑΛΙΕΙΣ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ" του Άγγελου Τανάγρα. Μας το εμπιστεύτηκε η κόρη του Κα Ντ. Μπήτρου - Ζούλια, που ευχαριστώ πολύ.


Η προλογική αφιέρωση του Παν. Μπήτρου

Το κείμενο της αφιέρωσης λέει: "Ο εκ πατρός πάππος μου το έτος 1892 -ο Παναγής Μπήτρος- και το 1895 ο γυιος του και αδελφός του πατέρας μου Δημήτρης Παναγ. Μπήτρος, σφουγγαράδες και οι δυο, στην προσπάθειά τους να ζήσουν τις οικογένειές τους, εκείνη τη σκληρή εποχή, άφησαν και οι δυο τα κόκκαλά τους στη Μπαρμπαριά. Στη μνήμη τους να διαβάζεται τούτο το βιβλίο.   ΠΑΝΑΓ. ΣΠ. ΜΠΗΤΡΟΣ".



  Αυτή η τόσο συναισθηματικά φορτισμένη γραφή αλλά και το περιεχόμενο του βιβλίου, γεμάτο λυρισμό, δραματικές περιγραφές και ποιητικές παραπομπές στους θρύλους και τις παραδόσεις του Λαού μας, με οδήγησαν να μην αφήσω να περάσει ασχολίαστη από τα χέρια μου η εμπειρία από την ανάγνωσή του. Ας είναι όλοι αείμνηστοι. Οι αγώνες για επιβίωση του απλού και τίμιου κόσμου συνεχίζονται και σήμερα με άλλες μορφές.

Το βιβλίο έχει όμορφη βιβλιοδεσία.
Βρήκαμε όμως και το αρχικό του εξώφυλλο.

ΚΕΙΜΕΝΟ - ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟΙΧΕΩΝ: Νεκτ. Γ. Κουκούλης 
ΠΗΓΕΣ: Αρχείο οικογ. Παναγ. Μπήτρου, Άγγελου Τανάγρα - "Οι σπογγαλιείς του Αιγαίου" - εκδ. Σίδερη, Κήρυξ της Αιγίνης, Αρχείο Νεκτ.  Κουκούλη