ΑΙΓΙΝΑ - ΑΡΧΕΣ ΔΕΚΑΕΤΙΑΣ '60: ΑΝΤΙΟ ΠΑΛΙΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ - ΚΑΛΩΣ ΗΡΘΕΣ Δ.Ε.Η.

Σημαντικές είναι οι πληροφορίες που συγκεντρώνει ο ερευνητής της τοπικής ιστορίας, μέσα από έναν εναλλακτικό τρόπο έρευνας αρχείων. Έτσι η έρευνά μας στα Γενικά Αρχεία του Κράτους για άλλους λόγους, μας έδωσε και "παράπλευρα" οφέλη.
Αρκετός κόσμος γνωρίζει ότι η ηλεκτροδότηση της Πόλης, πριν αρχίσει η λειτουργία του εργοστασίου της ΔΕΗ στην περιοχή "Πασπάρα" στην Κυψέλη, που έδωσε ρεύμα σιγά σιγά σε όλο το Νησί, γινόταν από τήν ιδιωτικη ηλεκτρική εταιρεία του Ι. Μπούσουλα, που λειτούργησε για 25 τουλάχιστον χρόνια στο σήμερα εγκαταλειμμένο κτήριο της "παλιάς Ηλεκτρικής", μεταξύ του Μητροπολιτικού Ναού και του Πύργου Μαρκέλλου, όπου βρισκόταν και το παγοποιείο.
Χαμένες μέσα σε διάφορα αρχεία αποδείξεις κατανάλωσης (λογαριασμοί) που ακολουθήσαμε μήνα προς μήνα, δείχνουν ότι στις αρχές της δεκαετίας '60 και μετά από ένα μικρό διάστημα παράλληλης λειτουργίας, η Αίγινα καλωσόρισε τον σαφώς ποιοτικότερο και πιο αξιόπιστο τρόπο παροχής ηλεκτρικής ενέργειας μέσω ΔΕΗ. Η ηλεκτροδότηση όλου του Νησιού επεκτεινόταν σταδιακά και ολοκληρώθηκε στα τέλη της ίδιας δεκαετίας. Απολαύστε, λοιπόν τα τεκμήρια αλλά και τις απολαυστικές προπαγανδιστικές και απολαυστικές οδηγίες προς τους νέους πελάτες.
Αρχικά παρατίθεται ένας από τους τελευταίους λογαριασμούς της εταιρείας Μπούσουλα και ακολουθούν οι πρώτοι λογαριασμοί και τα δελτία καταμέτρησης της ΔΕΗ και απ' τις δυο τους όψεις.

 

(έρευνα: Νεκτ. Κουκούλης - ΠΗΓΗ: Γενικά Αρχεία Κράτους)

 

1929: ΕΡΑΝΟΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΑΙΓΙΝΗΣ. ΦΤΩΧΕΙΑ, ΠΕΙΝΑ ΚΑΙ "ΦΘΙΣΗ"!

Χαμένα σε σκονισμένους φακέλλους λυτά έγγραφα αρχείων υπηρεσιών κρύβουν σελίδες άλλοτε δημιουργίας και προκοπής και άλλοτε δραμάτων, που εκτυλίσσονταν κατά την έκδοσή τους. Το αντίγραφο ενός εγγράφου από το αρχείο του 1ου Δημοτικού Σχολείου Αίγινας (τότε Δημοτικής Σχολής Αρρένων), που για αρκετά χρόνια βρισκόταν στα απαρατήρητα του αρχείου μου, αλλά πρόσφατα μελέτησα, αναδεικύει μια άγνωστη ίσως σε πολλούς κοινωνική κατάσταση στην Αίγινα του 1929, οπότε ο τότε Πρόεδρος Ιωάννης Μοίρας ("Μπότος") προσπαθεί να οργανώσει έρανο υπέρ των πτωχών, στις παραμονές του Πάσχα. Αντί άλλης περιγραφής παρατίθεται το έγγραφο αυτούσιο και σε μορφή κειμένου. Τα σχόλια και τα συναισθήματα δικάσας. Έχω μόνο να πω, πως τελικά υπήρχαν και χειρότερα από τις σημερινές δύσκολες καταστάσεις.

«…

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ – ΝΟΜΟΣ ΑΤΤΙΚΟΙΒΟΙΩΤΙΑΣ - ΚΟΙΝΟΤΗΣ ΑΙΓΙΝΗΣ - Εν Αιγίνη τη 24^η Απριλίου 1929

Προς τον κ. Δ/ντής Δημοτ. Σχολείου αρρένων Αιγίνης και Διδασκάλους - Ενταύθα

Λαμβάνω την τιμήν  να παρακαλέσω υμάς όπως ευαρεστούμενοι ει δυνατόν προσέλθητε αύριον ημέραν Παρασκευήν καί ώραν 5 μ.μ. εις το Κοινοτικον Κατάστημα ίνα συσκεφθώμεν περί του καταλληλοτέρου τρόπου συλλογής εράνου διά την ανακούφισιν των πτωχών κατά τας επικειμένας αγίας ημέρας του Πάσχα. Δεν θα έχη βεβαίως διαφύγη τής υμετέρας αντιλήψεως, ότι η πτωχεία υπέρ παν άλλο μέρος μαστίζει την νήσον μας ολόκληρον, οικογένειαι πένωνται στερούμεναι και αυτού του επιουσίου άρτου άλλαι διαιτώνται κακώς, βαδίζουσαι προς την φθίσιν (σ.σ. φυματίωση)  της οποίας αρκετά θύματα αριθμούνται εδώ. Παιδάκια μεταβαίνουν είς το σχολείον πολλάκις νηστικά, και καθ’ εκάστην δράματα αληθινά, αποτελέσματα της πτωχείας εκτυλίσσονται εις τας οικείας των δυστυχών και ημείς είμεθα εις θέσιν να αντιλφθώμεν.

Καθήκον παντός είναι να φροντίση να γλυκάνει κατά τας αγίας αυτάς ημέρας την δυστυχίαν των πτωχών αυτών πλασμάτων, ιδιαιτέρως όμως ημείς οι δημόσιοι υπάλληλοι, οι επικεφαλής της κοινωνίας ευρισκόμενοι  πρέπει να πρωτοστατήσωμεν εις την κίνησιν ταύτην με την πεποίθησιν ότι η ημετέρα συμβολή θα συντείνη τα μέγιστα εις την επιτυχίαν του ιερού τούτου σκοπού.

Με την πεποίθησιν ότι δεν θα θελήσετε να αρνηθήτε ημίν την συνδρομήν σας ταύτην.

Διατελούμεν μετά τιμής - Ο Πρόεδρος  - Ιωάννης Μοίρας                …»

ΕΡΕΥΝΑ - ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ: Νεκτ. Γ., Κουκούλης

"H ΝΗΣΟΣ ΑΙΓΙΝΑ" - 1841

Η Αποθήκη των Ωφελίμων και Τερπνών Γνώσεων ήταν ένα από τα πρώτα μηνιαία περιοδικά παιδαγωγικού και ψυχαγωγικού χαρακτήρα του νεοσύστατου Ελληνικού Κράτους. Εκδίδονταν αρχικά στην Ερμούπολη και κατόπιν στην Κωνσταντινούπολη, κατά τη χρονική περίοδο 1847-1849. Εδώ, από ανώνυμο συγγραφέα, μια συνοπτική περιγραφή της Αίγινας. Το πρώτο μέρος του δημοσιεύματος έγινε στο φύλλο υπ' αριθμό 51, τον Μάρτιο του 1841 και αυτό ολοκληρώθηκε τον Μάιο του 1841, στο φύλο υπ' αριθμό 63. Το αναδημοσιεύουμε αυτούσιο. παρά τη μικρή δυσκολία ανάγνωσης, έχει την αξία του.

ΠΗΓΗ: Ψηφιακή πλατφόρμα "ΚΟΣΜΟΠΟΛΙΣ" του Παν. Πατρών

ΕΡΕΥΝΑ: Νεκτ. Κουκούλης

 

"O ΚΑΚΟΜΟΙΡΑΜΕΝΟΣ ΚΑΙ ΑΙ ΠΕΡΙ ΜΟΙΡΩΝ ΔΟΞΑΙ ΠΑΡΑ ΤΩ ΑΙΓΙΝΗΤΙΚΩ ΛΑΩ" - υπό Παναγή Ηρειώτου δ. φ. - 1888

 

 

Ένα γενήτικο παμπάλαιο δημώδες τραγούδι που δίδασκε ο αείμνηστος Παναγής Ηρειώτης στο Κεντρικό Σχολείο. Το πλήρες κείμενο βρίσκεται στην ψηφιακή βιβλιοθήκη ΑΝΕΜΗ του Πανεπιστημίου Κρήτης.

Έρευνα και Προσπέλαση: Νεκτάριος Κουκούλης

Ο ΕΛ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ ΚΑΙ Η "ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΑΜΥΝΑ ΑΙΓΙΝΗΣ" (1933)



(εκόνα 1)

   Η δημιουργική ή προβληματική λειτουργία ενός Κράτους, διαχέεται σαν σε ενός άλλου είδους «κυκλοφοριακό σύστημα» σε όλες τις περιοχές του, επηρεάζοντας ανάλογα την πολιτική και κοινωνική ζωή στις μικρές ή μεγαλύτερες τοπικές κοινωνίες. Όπως, μάλιστα, είναι του μεσογειακού μας ταμπεραμέντου, κάθε πολιτικός θεσμός είτε κόμμα είτε πρόσωπο δημιουργεί φανατικούς υποστηρικτές και πολέμιους, αλλά και δρομολογεί πολιτικές διεργασίες σε τοπικό επίπεδο. Ήταν αναπόφευκτο το πολιτικό πρόσωπο ή «φαινόμενο» Ελευθέριος Βενιζέλος και η πορεία του σε φωτεινές αλλά και αμφιλεγόμενες στιγμές της νεότερης πολιτικής ιστορίας να μην αφήσει αδιάφορους και τους αιγινήτες πολίτες. Βρισκόμαστε στα τέλη της βενιζελικής περιόδου, που οι πολιτικοί αντίπαλοι των Φιλελεύθερων οι του Λαϊκού Κόμματος, έχουν θέσει ως στόχο όχι μόνο το τέλος της αλλά και τη φυσική του εξόντωση. Στόχος τους, επίσης, η παλινόρθωση της βασιλείας και η επάνοδος της εκδιωγμένης (προσωρινά όπως ξέρουμε) δυναστείας των Γλύξμπουργκ. Ο Βενιζέλος  πιεζόταν. Εκτός των άλλων είχε ήδη υποστεί και μία ή δύο απόπειρες δολοφονίας. Έκανε μια σειρά πολιτικών επιλογών που οδήγησαν στο αποτυχημένο «Κίνημα του 1935», στις κυβερνήσεις Κονδύλη και Πλαστήρα, στον περιορισμό ορισμένων δημοκρατικών ελευθεριών και στην «διακριτική» είσοδο στην πολιτική ζωή της Χώρας του, μετέπειτα, δικτάτορα Ιωάννη Μεταξά. Φυσικά δεν πρόκειται εδώ να γίνει ιστορική ανάλυση της βενιζελικής περιόδου, ο γράφων άλλωστε δεν είναι ιστορικός, αλλά θα αναφερθούμε σε μια συγκεκριμένη σχετική ιστορική σελίδα της Αίγινας, μέσα στα ταραγμένα μεσοπολεμικά χρόνια, στις αρχές της δεκαετίας του 30, όπου εντοπίστηκαν το επόμενα ιστορικά στοιχεία:

   Έναυσμα αυτής της ανακοίνωσης, πέραν της προσωπικής μας ιδεολογικής τοποθέτησης, ήταν η συγγένειά μου με έναν ένθερμο υποστηρικτή του Ελ. Βενιζέλου αλλά και δάσκαλο (σύζυγο της αδελφής του παππού μου) τον Ηρακλή Κρομμύδα, που οι δραστηριότητές του και η προσωπική φιλία με τον μεγάλο αυτό πολιτικό, που σε πολλά σημεία καθόρισε και σημερινά στοιχεία της Ελλάδας, συνόδευαν πολλές διηγήσεις του πατέρα μου.

(εικόνα 2)

   Πέραν αυτών των βιωματικών πληροφοριών, που συμπεριλαμβάνουν και λεπτομερέστερες διηγήσεις και θα δημοσιευτούν σε άλλη ανακοίνωση, η  έρευνα κυρίως στα δημοσιευμένα ψηφιακά αρχεία της οικογένειας Βενιζέλου, απέδωσε αρχικά αλληλογραφία του σημαντικότατου αυτού Έλληνα πολιτκού με γνωστά πολιτικά πρόσωπα της Αίγινας όπως ο Παναγιώτης Χατζής, μετέπειτα βουλευτής των Φιλελευθέρων και Δήμαρχος αλλά και στην οργανωμένη υποστήριξη του από ντόπιους, όταν είχε απομακρυνθεί από την ηγεσία της Χώρας, στις αρχές της δεκαετίας του 20. Εντοπίσαμε, λοιπόν, ένα τηλεγράφημα του δικηγόρου Πειραιώς Ιωάννη Πρισιμιτζάκη, μετέπειτα βουλευτού Αττικοβοιωτίας, στις 4/12/1923 προς το Βενιζέλο στο Παρίσι, στο οποίο με λατινικούς χαρακτήρες αναφέρεται (greeklish τη δεκαετία του 20!!!) σε απόδοση στα ελληνικά: «Ο Λαός της Αιγίνης συνελθών εις πάνδημον συλλαλητήριον εψήφισεν ομόθυμον παράκλησιν όπως επα(νέ)λθητε και αναλάβητε την διακυβέρνησιν της χειμαζομένης πατρίδος» (εικόνα 2). Δεν γνωρίζουμε (αν και θα ήταν χρήσιμο) αν πράγματι έγινε τέτοια δημόσια συγκέντρωση στην Αίγινα του 1923 ή αν ήταν πολιτικό «τρυκ». Το τηλεγράφημα όμως αυτό μας οδήγησε στο συμπέρασμα ύπαρξης οργανωμένων οπαδών του Βενιζέλου στο Νησί. Έτσι η έρευνα στο χαοτικό, πολλές φορές, κόσμο των ψηφιακών αρχείων συνεχίστηκε.

(εικόνα 3)

    Μια από τις επιλογές του βενιζελικού «στρατοπέδου», που αναφέραμε στον πρόλογο,  ήταν και η ίδρυση της οργάνωσης «Πανελλήνιος Δημοκρατική Άμυνα» (Π.Δ.Α.) με πρωτεργάτες τους αποστρατευμένους στρατηγούς Παπούλα και Γονατά και «εγκέφαλο» τον αυτοεξόριστο στη Γαλλία Νικόλαο Πλαστήρα. Η συνέχιση της έρευνας μας οδήγησε στην ανακάλυψη της ύπαρξης τοπικού οργανωμένου παραρτήματος, της «Πανελληνίου Δημοκρατικής Άμυνας Αιγίνης»! Στις 1 του Οκτώβρη 1933, εικοσιεπτά Αιγινήτες συστήνουν το παράρτημα ή επίσημα τον «Πολιτικό Σύλλογο» αυτό και δημοσιεύεται το καταστατικό του, που βρέθηκε ολόκληρο στο αρχείο του στενού συνεργάτη του Βενιζέλου Αναστ. Κεραμειανίδη, υπάρχει στο Μουσείο Μπενάκη και έχει ενσωματωθεί στα ψηφιακά αρχεία Βενιζέλου (εικόνα 3).  Η σφραγίδα του απεικόνιζε προτομή του Περικλή και περιμετρικά το όνομα του Συλλόγου (εικόνα 1).

Η ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ ΜΕ ΤΟΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟ ΒΕΝΙΖΕΛΟ

    Με μια από τις πρώτες της αποφάσεις η Π.Δ.Α. Αιγίνης το Νοέμβριο του 1933, που εντοπίσαμε στο ίδιο αρχείο, ψήφισε την ανακήρυξη «της αυτού εξοχότητος του Κου Ελευθερίου Κ. Βενιζέλου, αρχηγού του Κόμματος των Φιλελευθέρων, ως  επιτίμου Προέδρου» (εικόνα 4).

(εικόνα 4)

   Η έρευνα στο αρχείο του ίδιου του Ελ Βενιζέλου απέδωσε και ένα ακόμα ντοκουμέντο, που συμπλήρωσε την έρευνα. Δυο μήνες μετά, στις 26/1/1934, με ιδιόχειρη επιστολή (εικόνα 5) ο Ελ. Βενιζέλος αποδέχεται και γράφει προς την Αίγινα: «Έλαβα γνώσιν του ψηφίσματός σας και ευχαρίστως αποδέχομαι την τιμήν που μου κάνετε, ονομάζοντές με Επίτιμον Πρόεδρον της Οργανώσεώς σας. Μετ’ εξαιρέτου τιμής (υπογραφή)»

(εικόνα 5)

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

    Βέβαια, η ροή της ιστορίας είναι γνωστή, σήμερα. Ο Βενιζέλος, μετά την αποτυχία του κινήματος και την επικράτηση των αντιπάλων του,  εκπατρίζεται στο Παρίσι, όπου και πεθαίνει το 1936. Η ιστορία όμως της Π.Δ.Α. Αιγίνης είναι πολύ ενδιαφέρουσα και όχι ως τώρα γνωστή και οι πρωταγωνιστές της, των οποίων  δημοσιεύουμε τα ονόματα (εικόνα 6), ήταν γνωστοί Αιγινήτες που στα επόμενα χρόνια έπαιξαν ρόλο στα τοπικά πολιτικά και κοινωνικά δρώμενα και σήμερα ανάμεσά μας ζουν απόγονοί τους. Και … η ζωή συνεχίστηκε … 

(εικόνα 6)

Έρευνα, ταξινόμηση στοιχείων και κείμενο: Νεκτ. Κουκούλης

ΠΗΓΕΣ: 1)      Ψηφιακά αρχεία οικογένειας Βενιζέλου,
2)      Ψηφιακά αρχεία Μουσείου Μπενάκη, 3)      Βικιπαιδεία

ΕΝΑ ΑΞΕΧΑΣΤΟ ΠΡΩΙΝΟ ΣΤΗΝ ΠΕΡΔΙΚΑ ΤΟΥ 1942

Η ΒΥΘΙΣΗ ΤΟΥ ΙΤΑΛΙΚΟΥ ΝΑΡΚΑΛΙΕΥΤΙΚΟΥ "R.D. 7"

   Τίποτε δεν προμήνυε τα γεγονότα εκείνου του ήσυχου κυριακάτικου κατοχικού πρωινού της 15ης Ιουνίου του 1942, στο ψαροχώρι της Πέρδικας. Οι ντόπιοι ψαράδες ότι είχαν αρχίσει να εργάζονται στις βάρκες ετοιμάζοντας την έξοδο για το μεροκάματο της δύσκολης κατοχικής επιβίωσης είτε με κάποιο παραγάδι είτε ξεψαρίζοντας τα δίχτυα τους, ενώ στα αυτιά τους έφταναν  οι ήχοι της πρωινής ρουτίνας των στρατιωτών του Νότιου Οχυρού, προκαλώντας σκέψεις, σίγουρα όχι ευχάριστες, στον καθένα τους. Η ώρα ήταν 7.15 το πρωί, όταν μια δυνατή έκρηξη πίσω από τη Μονή προς τη μεριά του Άη – Γιώργη των Μεθάνων έπεσε σαν κεραυνός στην πρωινή γαλήνη του κολπίσκου. Σε λίγα λεπτά, ακούστηκαν από μακριά κραυγές απόγνωσης. Οι Γερμανοί στό Οχυρό ταράχτηκαν και προσπαθούσαν κοιτούσαν τι συμβαίνει με τα κυάλια. Οι ψαράδες τρόμαξαν μα δεν αιφνιδιάστηκαν. Γρήγορα κατάλαβαν. Όλοι ήξεραν ότι μια νύχτα στα τέλη Οκτώβρη, στην αρχή του πολέμου πριν δυο χρόνια, μες στη νύχτα δυο ελληνικά ναρκοθετικά του "Βασιλικού Ναυτικού" με την προστασία ενός αντιτορπιλικού είχαν ποντίσει καμιά εκατοστή νάρκες κατά μήκος του Στενού Μονής – Άη-Γιώργη.
   Με μιας, χωρίς να σκεφτούν οι Περδικιώτες τον κίνδυνο ή την ταυτότητα των ανθρώπων, που σίγουρα κινδύνευαν, παράτησαν τις ασχολίες έβαλαν μπρος τις μηχανές ή έπιασαν τα κουπιά και όσο μπορούσαν πιο γρήγορα πλησίασαν εκεί που εκτιμούσαν ότι ακούστηκε η έκρηξη. Πλησιάζοντας, άκουγαν φωνές αγωνίας στα ιταλικά. 

(εικόνα 1)

Έφτασαν στο σημείο. Καπνοί, μαύρα λάδια, πετρέλαια και νεκρά ψάρια  αναδύονταν από το νερό και ξύλινα κομμάτια πλοίου επέπλεαν, ενώ καμιά δεκαριά άνθρωποι αγωνίζονταν να επιπλεύσουν. Ως να φτάσουν, κάποια σώματα χάθηκαν στον υγρό τάφο τους. Κατόρθωσαν να μαζέψουν έξι ζωντανούς σε κακά χάλια. Με τα σπαστά ιταλικά που ήξερε ο «Σώζος» κατάλαβαν ότι ήταν μέλη του πληρώματος ενός μικρού ιταλικού πολεμικού πλοίου που προσέκρουσε σε μια από τις νάρκες και βυθίστηκε σχεδόν αμέσως (εικόνα 1), παρασύροντας μαζί του δεκαοκτώ ακόμα, μαζί και τον Κυβερνήτη. Τους μάζεψαν, τους έδωσαν μια πρώτη βοήθεια, ήταν όλοι στα κακά τους χάλια και τους παρέδωσαν στη γερμανική φρουρά. Μια μέρα που σημάδεψε τις μνήμες του Χωριού και που οι πρωταγωνιστές της σήμερα, γέροντες πια είτε ζουν και τη διηγούνται  είτε αυτό κάνουν τα παιδιά τους. Λεπτομέρειες δεν ξανάκουσαν, άλλωστε η κατοχική ζωή και οι αγωνίες της δεν άφηναν περιθώρια …

(εικόνα 2)

   Αυτά ήταν, με λίγη εκ μέρους μου λογοτεχνική διάθεση, όσα συνέβησαν εκείνο το πρωινό. Το γεγονός αυτό όμως, έχει ερευνηθεί  λεπτομερώς σήμερα και αξίζει να αναφερθούμε καθώς κλείνουν 73 χρόνια. Την ίδια μέρα, το Πολεμικό Ημερολόγιο της «Γερμανικής Ναυτικής Διοίκησης Αττικής» (Kommandant der Seeverteidigung Attika) αναφέρει: «Στις 07.15, στο ναρκοπέδιο Μεθάνων βυθίστηκε το ιταλικό ναρκαλιευτικό πλοίο “RD7“, μετά από πρόσκρουση σε νάρκη. Σκάφη που απέπλευσαν από την Πέρδικα [Αίγινα] κατάφεραν να σώσουν 6 άτομα από τα συνολικά 24 άτομα του πληρώματος.» (εικόνα 2). Το άρθρο του ιταλού ερευνητή Aldo Fraccaroli, με τον τίτλο IL DRAGAMINE «R.D.7» και οι διηγήσεις των ψαράδων έριξαν φως στην ιστορική αυτή σελίδα. Το ναρκοπέδιο που  είχε ποντιστεί την νύχτα της 29ης προς την 30η Οκτωβρίου 1940, από τα ναρκοθετικά πλοία του ελληνικού Βασιλικού Ναυτικού Στρυμών και Αλιάκμων, επικουρούμενα από το αντιτορπιλικό Βασίλισσα Όλγα, ήταν εκείνο το οποίο έμελλε να γίνει ο τάφος του ιταλικού πλοίου Το σχέδιο του ναρκοπεδίου είχε εκπονηθεί και γνωστοποιηθεί την 23η Αυγούστου 1940, αμέσως μετά την βύθιση του "εύδρομου" ΕΛΛΗ από το ιταλικό υποβρύχιο DELFINO στην Τήνο, την 15η Αυγούστου του ίδιου χρόνου (εικόνα 3).

(εικόνα 3)

   Το βυθισμένο σκάφος ήταν το ιταλικό ναρκαλιευτικό «R.D. 7», μήκους 35 μέτρων και εκτοπίσματος 215 τόνων, που το βράδυ της 14^ης Ιουνίου 1942 είχε αναχωρήσει από τον Πειραιά για μια αποστολή στα νότια της Αίγινας. Επρόκειτο για την τελευταία αποστολή του, καθώς το πρωί της επόμενης ημέρας και ενώ έπλεε ανάμεσα στην χερσόνησο Μεθάνων και στη Μονή, προσέκρουσε στη νάρκη και βυθίστηκε μέσα σε ελάχιστο χρόνο. Η βύθιση αυτή, χαρακτηρίστηκε από τον ερευνητή και δημοσιογράφο του «Ελεύθερου Τύπου» Πιέρ Κοσμίδη, σε δισέλιδο αφιέρωμα της εφημερίδας (19-20/4/2014) ως η «εκδίκηση της Έλλης» (εικόνα 3).

   Δυο μήνες πριν, το Φλεβάρη του 2014, η καταδυτική ομάδα του Αντώνη Γράφα, είχε καταδυθεί και εντοπίσει το ναυάγιο σε βάθος 100 περίπου μέτρων νότια της Μονής. Πολύτιμες λεπτομερειακές αναφορές βρήκαμε σε άρθρο του ιστορικού Δημ. Γκάλον, που αναφέρεται στη βιβλιογραφία μας. Στις πηγές που αναφέρουμε στο τέλος του άρθρου δημοσιεύονται, επίσης, φωτογραφίες και εικόνες του ναυαγίου.

(εικόνα 4)

    Μένει, για να κλείσει αυτή η ιστορική αναφορά, να πούμε με ένα μπράβο στους Περδικιώτες εκείνους απλούς ψαράδες για την αυτοθυσία και τον ανθρωπισμό τους και να ευχηθούμε ποτέ να μην ξαναδούμε τέτοια δράματα.

(ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΕΙΜΕΝΟΥ - ΕΡΕΥΝΑ ΠΗΓΩΝ: Νεκτ. Κουκούλης)

 ΠΗΓΕΣ:

1)    Άρθρο του ιστορικού και ερευνητή Δημ. Γκάλον, μέλους του Συλλόγου Ερασιτεχνών Αυτοδυτών «ΤΗΘΥΣ», στο «scubadive.gr» (22/8/10). [http://www.scubadive.gr/forum/showthread.php?t=4674]

2)    Δημ. Γκάλον, Απώλειες της ελληνικής ναυτιλίας κατά τον Β’ Π. πόλεμο, [www.Historisches-Marinearchiv.de]

3)    Άρθρο του Ιταλού ιστορικού και ερευνητή Aldo Fraccaroli.

4)    Αναλυτικό δημοσίευμα της εταιρείας καταδύσεων Αντ. Γράφα. [http://www.grafasdiving.gr/nauagia2.php?lang=gr&id=54]

5)    Δημοσίευμα του δημοσιογράφου – ερευνητή Πιέρ Κοσμίδη στην εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ (19-20/4/2014) και στο προσωπικό του ιστολόγιο: [http://pierrekosmidis.blogspot.gr/2014/04/blog-post_4266.html]

O ΠΑΛΙΟΣ ΔΡΟΜΟΣ ΚΟΝΤΟΥ - ΣΟΥΒΑΛΑΣ (ενημερωμένο - updated)

Κάθε φορά που ανατρέχεις σε ένα ιστορικό βιβλίο, κάτι νέο βρίσκεις. Έτσι κι εγώ, ξεφυλλίζοντας για πολλοστή φορά την "Παληαχώρα της Αίγινας" του Ν. Μουτσόπουλου, διαπίστωσα ότι μπροστά από τα μάτια μου είχε περάσει μια σπάνια φωτογραφία, αλλά δεν είχα συνειδητοποιήσει το θέμα της. Σε αυτή τη φωτογραφία φαίνεται σε λειτουργική κατάσταση ένας παλιός δρόμος ως το παλιό λατομείο και τίποτε άλλο!!! Για να προσαντολιστείτε στην εικόνα, η φωτό έχει ληφθεί από την Επισκοπή, το καμπαναριό είναι του Αγίου Γεωργίου Καθολικού και το λευκό εκκλησάκι είναι ο Σταυρός. Ο δρόμος αυτός προφανώς υπήρχε για τις ανάγκες του λατομείου, ανέβαινε δεξιά του από Αγία Τριάδα στη ρεματιά ή από σημείο απέναντι από την Αγία Σκέπη. Ακόμα υπάρχει αλλά σχεδόν αδιάβατος λόγω βλάστησης ή καλλιεργειών. Επισκέφθηκα τις Τεχνικές Υπηρεσίες του Δήμου και μίλησα με κατοίκους της Περιοχής. Ο σημερινός αυτοκινητόδρομος, λοιπόν, άρχισε να κατασκευάζεται το 1962, ενώ ως τότε υπήρχε μονοπάτι. Πρόσθετο στοιχείο για το παραπάνω είναι ότι ο χειριστής του μεγάλου μηχανήματος διάνοιξης γνώρισε, αφού ήρθε, Σουβαλιώτισα και παντρεύτηκαν στα μέσα δεκαετίας '60. Ο δρόμος, λοιπόν, που φαίνεται ήταν "αμαξιτός" για τις ανάγκες του λατομείου (φωτογραφία κάτω). Σήμερα ο αυτοκινητόδρομος περνάει αριστερά κολλητά από το Ναό του Σταυρού και κάθετα προς τον παλιό δρόμο. Με δεδομένο ότι το εν λόγω βιβλίο του Ν. Μουτσόπουλου εκδόθηκε το 1962, η κατάσταση αυτή υπήρχε τουλάχιστον ως τότε. Ευχαριστούμε όσους βοήθησαν στην έρευνα.

ΠΗΓΗ: Η Παληαχώρα της Αίγινας, Ν. Μουτσόπουλος, 1962.

 

Η υποθετική πορεία του τότε δρόμου σε δορυφορικό χάρτη.

 

Το παλιό λατομείο στη σημερινή του κατάσταση.