ΘΕΑΤΡΙΚΕΣ ΠΡΩΤΙΕΣ ΣΤΗΝ ΑΙΓΙΝΑ ΤΗΣ ΔΕΚΑΕΤΙΑΣ ΤΟΥ ’50

    Μια φιλία έκανε την Αίγινα να φιλοξενήσει δυο θεατρικές πρωτιές, στη δεκαετία του 1950. Πρωταγωνιστές της φιλίας αυτής  οι: Μάνος Χατζιδάκις, Σπύρος Βασιλείου, Ραλλού Μάνου και Κωστής Λειβαδέας αλλά και άλλοι. 

ΤΟ ΧΟΡΟΔΡΑΜΑ "ΜΥΘΟΣ ΤΟΥ ΜΑΡΣΥΑ" ΣΤΗΝ ΑΓΙΑ ΜΑΡΙΝΑ

 

   «Το πρωινό εκείνης της καλοκαιριάτικης ημέρας, όλων των ειδών τα πλεούμενα μπήκαν σ' ενέργεια: Σε μια θαυμάσια ελληνική ακρογιαλιά, στην Αγία Μαρίνα της Αίγινας. Ολος αυτός ο κόσμος επρόκειτο να παρακολουθήσει εντός ολίγου ένα γνήσιο ελληνικό χορόδραμα, γέννημα της μυθολογίας μας, τον «Μαρσύα». Βαθιά σιωπή απλώθηκε όταν οι πρώτες νότες της γοητευτικής μουσικής του Μάνου Χατζιδάκι εσκέπασαν τους ήχους της θάλασσας και της στεριάς. Κι ήρθε τότε απότομο και παρατεταμένο το χειροκρότημα του κόσμου. Μες σ' αυτό το θερμό χειροκρότημα γεννήθηκε το «Ελληνικό Χορόδραμα»...» έγραφε η Ραλλού Μάνου τον Ιούλιο του 1950.

   Το 1950 έχει καταγραφεί ως μια πολύ σημαντική χρονιά στην καθολικότερη εξέλιξη του χορού στην Ελλάδα. Σε εκδρομή της Περιηγητικής Λέσχης στην Αγ. Μαρίνα Αίγινας, το βραδάκι, στο μώλο, οι εκδρομείς παρακολουθούν ένα χορόδραμα. Τον Μαρσύα με μουσική του Μάνου Χατζιδάκι σε χορογραφία Ραλλούς Μάνου που ερμηνεύει και τον φερώνυμο ρόλο και τη συμμετοχή μαθητριών της Σχολής χορού της. Το Απόλλωνα υποδύθηκε η Αλέκα Κατσέλη. Τα κοστούμια του Γιάννη Τσαρούχη. Συνεργάτες ήταν οι Αλέξης Σολωμός και Πέλος Κατσέλης. Εδώ ακριβώς ξεκίνησε η ιδέα και η γένεση του Ομίλου «Ελληνικό Χορόδραμα», όπως έγραφε η ίδια η πρωταγωνίστρια στις αναμνήσεις της.    Σύμφωνα τη Μυθολογία ο Μαρσύας, ένας σάτυρος από τη Φρυγία, ήταν δεξιοτέχνης στον αυλό και προκάλεσε το θεό Απόλλωνα σε σύγκριση της μουσικής τους τέχνης. Ο Απόλλωνας έπαιξε λύρα. Οι Μούσες και ο Μίδας, που ήταν κριτές της μονομαχίας, ανέδειξαν νικητή τον Θεό. Ο Μαρσύας γδάρθηκε ζωντανός, ως τιμωρία για την ύβρη που διέπραξε προκαλώντας τον. Το αίμα του σχημάτισε ομώνυμο ποταμό.

 

 

Στη θεατρική διασκευή, όπως διαβάζουμε στην επίσημη ιστοσελίδα του Χατζιδάκη: «Ο ΜΑΡΣΥΑΣ παίζει με τον αυλό που άφησε η Αθηνά και μαγεύει τους συντρόφους του. Παρασυρμένος απ΄ την δύναμη του, προκαλεί τον Απόλλωνα-Ήλιο και φωνάζει τις Νύμφες να χορέψουν μαζί του. Ο Απόλλων θυμωμένος φωνάζει την δική του ακολουθία, τις Μούσες, που έρχονται να κρίνουν τον αγώνα. Ο Απόλλων παίζει τόσο ωραία, που οι Νύμφες ανησυχούν για το αποτέλεσμα. Ο Μαρσύας απαντά μ΄ ένα ξέφρενο χορό. Τώρα οι Μούσες θ΄ αποφασίσουν. Ο Μαρσύας χάνει και σε λίγο ξεψυχά. Οι Νύμφες θρηνούν τον νεκρό Μαρσύα...
Απ΄ τα δάκρυα τους θα γεννηθεί ένας ποταμός, μια βαθιά θάλασσα να τον περιέχει...» .  

Ο «ΟΡΕΣΤΗΣ» ΤΟΥ ΕΥΡΙΠΙΔΗ ΣΤΟ ΑΛΣΥΛΛΙΟ ΤΗΣ ΚΟΛΟΝΑΣ

Ας μεταφερθούμε τώρα έξι χρόνια μετά, στις 1/6/1950 στο Αλσύλλιο της Κολώνας, όπου, αν και  ερασιτεχνικός θίασος είχε παρουσιάσει τον Ορέστη, στις 11/4/1940 στο θέατρο «Ολύμπια» της Αθήνας, με πρωταγωνιστή ένα ακόμα μέλος της παρέας που αναφέραμε παραπάνω, έμελε να παιχτεί για πρώτη φορά επίσημα από επαγγελματικό θίασο η τραγωδία του Ευριπίδη «ΟΡΕΣΤΗΣ». Αξέχαστη θα μείνει στους εκδρομείς εκείνης της ημέρας και στους Αιγινήτες θεατές η παράσταση από τον «Όμιλο Αρχαίας Τραγωδίας Κωστή Λειβαδέα». Πρωταγωνιστούσε εκείνος και η υπόλοιπη διανομή των ρόλων ήταν:  Ελένη: Αλίκη Κιτσίκη. Ερμιόνη: Φραντσέσκα Αλεξάνδρου. Μενέλαος: Νίκος Δενδρινός. Τυνδάρεως: Δημήτρης Κούκης. Πυλάδης: Λάμπρος Κοτσίρης. Άγγελος: Σπύρος Κωνσταντόπουλος. Φρύγας: Ντίνος Σιδερίδης. Απόλλωνας: Βασίλης Μαυρομάτης. Χορός: Μπέμπη Μωραϊτοπούλου (κορυφαία), Κατερίνα Γιουλάκη, Σούλα Αθανασιάδου, Γιάννα Ολυμπίου, Μαρία Ζαφειράκη, Κική Ζάκκα, Μαρία Λήδα.

 

   Ως ιστορικά στοιχεία να αναφέρουμε ότι  «Ορέστης» είναι ο τίτλος τραγωδίας που έγραψε ο Ευριπίδης και διδάχτηκε (παίχτηκε) το 408 πΧ. Σύμφωνα με τη υπόθεση, ο Τυνδάρεως κατηγορεί ενώπιον των Αργείων τον εγγονό του Ορέστη ως μητροκτόνο, ενώ εκείνος εις μάτην εκλιπαρεί την βοήθεια του θείου του, Μενέλαου, γι΄ αυτό και αποφασίζει να τον εκδικηθεί δολοφονώντας την σύζυγό του Ελένη. Την εκτέλεση όμως αυτής της εκδίκησης κωλύει ο Απόλλωνας. Τελικά αντί ενός φόνου τελούνται δυο γάμοι, του Ορέστη με την Ερμιόνη, και του εξάδελφού του Πυλάδη με την αδελφή του Ηλέκτρα.

Νεκτ. Γ. Κουκούλης, δάσκαλος (M.ed.)

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ - ΠΗΓΕΣ

1)      «Αρχείο Ραλλούς Μάνου: H ζωή και το έργο της», εκδόσεις «Έφεσος», επιμέλεια  
Χρυσοθέμιδος Σταματοπούλου-Βασιλάκου και Ομάδας Θεατρολόγων, Αθήνα 2005.
2)      Επίσημη ιστοσελίδα «Μάνος Χατζιδάκις».
3)      Επίσημη ιστοσελίδα Σχολής Χορού «Ραλλού Μάνου».
4)      Διαδικτυακή εγκυκλοπαίδεια «ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ».
5)      «Σε ρυθμούς αναδιοργάνωσης», Ανδρ. Ρικάκης, εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, ένθετο  επτά ΗΜΕΡΕΣ, 21.11.1999 (προσπελάστηκε μέσω του ιστολογίου «ΑΝΕΜΟΥΡΙΟΝ»).
6)      Ψηφιακά αρχεία «OPEN ARCHIVES» του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ).
7)      Φωτογραφικό αρχείο του Ελληνικού Λαϊκού και Ιστορικού Αρχείου (Ε. Λ. Ι. Α.).
8)      Φωτογραφικό αρχείο κ. Νεκτάριου Κουκούλη.
9)      Ο ΧΟΡΟΣ ΣΤΗ ΕΛΛΑΔΑ, Μαρία Δρεπανιά, Σελίδα στο Facebook.
10)    ΚΘΒΕ, Θεατρική περίοδος 2007 - 08, φυλλάδιο έκδοσης Υπουργείου Πολιτισμού